Nếu như để ý trên các trình duyệt mà bạn truy cập thì sẽ thấy ở một số trang web tự động thường có thêm tiền tố HTTP và HTTPS ở đằng sau URL của website đó. Vậy HTTP là gì? HTTPS là gì? Sự khác nhau giữa 2 giao thức này và tầm quan trọng của chúng trong thế giới web là gì? Cùng chúng tôi lý giải ở bài viết dưới đây nhé!

Khám phá giao thức HTTP là gì?

Rất nhiều người thắc mắc: “HTTP là viết tắt của từ gì?” Để lý giải câu hỏi này, hãy tìm hiểu những thông tin cơ bản về giao thức này nhé! HTTP (HyperText Transfer Protocol) là giao thức được sử dụng để truyền tải siêu văn bản. Để truyền tải dữ liệu giữa các web server đến các trình duyệt web và ngược lại mọi người thường sử dụng giao thức http.

Giao thức này còn được hiểu là cấp độ ứng dụng được sử dụng cho các hệ thống thông tin phân phối và đa phương tiện. HTTP sử dụng cổng 80 và giao tiếp trên cơ sở TCP/IP để phân phối dữ liệu (các tệp HTML, file ảnh, media,…) trên www. Nó cung cấp một cách tiêu chuẩn hóa cho các máy tính giúp chúng có thể giao tiếp với nhau một cách dễ dàng. Chi tiết các thông số kỹ thuật HTTP xác định cách mà dữ liệu yêu cầu máy chủ được xây dựng như thế nào khi được gửi tới server. Phương pháp này cũng giống như cách mà server phản hồi lại các yêu cầu này.

HTTP là giao thức chung là không trạng thái (stateless) mà bạn có thể sử dụng cho các mục đích khác nhau. Bạn có thể hiểu là khi gõ vào 1 địa chỉ bên trong trình duyệt web, nó sẽ gửi 1 yêu cầu qua giao thức http tới web server. Tiếp theo, hệ thống web sẽ nhận yêu cầu và trả lại kết quả cho trình duyệt website.

Trong quá trình sử dụng trình duyệt để truy cập web, người dùng sẽ gặp các thông báo lỗi khác nhau như sau:

• Lỗi 404 hay http 404 có nghĩa là lỗi không tồn tại địa chỉ mà bạn đang truy cập.
• Lỗi 401 là lỗi bạn truy cập vào nơi yêu cầu xác thực tuy nhiên lại không vượt qua được.
• Lỗi 500 gặp phải thường do web server mà bạn đang truy cập gặp phải lỗi nên không thể truy cập vào được nữa.

Đặc trưng cơ bản của giao thức HTTP là gì?

Để http trở thành 1 giao thức đơn giản nhưng đầy sức mạnh, bạn cần dựa theo 3 đặc trưng cơ bản như sau:

HTTP là giao thức kết nối không liên tục (connectionless): Máy Client của HTTP ví dụ như 1 trình duyệt khởi tạo 1 yêu cầu HTTP và sau đó sẽ có 1 yêu cầu được tạo ra. Lúc này máy chủ yêu cầu ngắt kết nối từ server và đợi chờ phản hồi. Hệ thống sẽ xử lý yêu cầu và thiết lập lại kết nối với máy Client để gửi phản hồi quay ngược lại.

HTTP là một phương tiện hoạt động hoàn toàn độc lập. Bất cứ loại cơ sở dữ liệu mà server và client biết cách kiểm soát nội dung đều có thể tồn tại dưới dạng HTTP. Nó yêu cầu cho máy Client và Server có thể xác định kiểu nội dung do việc sử dụng kiểu MINME thích hợp.

HTTP là stateless: Server và Client liên kết với nhau chỉ với một yêu cầu. Sau đó, 2 hệ thống này sẽ quên tất cả về nhau do bản chất của giao thức nhau. Lúc này, các trình duyệt và máy Client đều có thể giữ lại thông tin giữa các yêu cầu khác nhau của từng trang web.

Tìm hiểu giao thức HTTPS là gì?

Https (HyperText Transfer Protocol Secure) là giao thức sử dụng thêm chứng chỉ SSL (Secure Sockets Layer) để mã hóa dữ liệu khi truyền tải. Chứng chỉ bảo mật này được sử dụng nhằm tăng thêm tính an toàn cho web server với trình duyệt web. Giao thức https sử dụng cổng 433 để truyền tải dữ liệu.

Giao thức https tạo nên một rào chắn an ninh đảm bảo an toàn và bảo mật thông tin của người dùng trên mạng Internet.

Cho dù đã xuất hiện từ khá lâu nhưng giao thức HTTPS chỉ được sử dụng tại các website có thực hiện giao dịch liên quan tới mua bán, chuyển tiền hoặc chuyển giao những thông tin bảo mật của khách hàng. Với mục đích mang các thông tin được truyền tải từ máy chủ tới những trình duyệt được đảm bảo an toàn hơn.

Giao thức HTTPS đảm bảo một số tính chất của thông tin lưu truyền như:

• Tính bảo mật: Khi sử dụng phương thức mã hóa để đảm bảo các thông điệp được trao đổi giữa server và client trong bất cứ trường hợp nào cũng không thể nào bị kẻ thức 3 đọc được.
• Đảm bảo tính toàn vẹn: Dùng phương thức hashing để máy chủ và người dùng có thể tin tưởng thông điệp mà họ nhận được mà không bị mất mát hoặc bị chỉnh sửa trước đó.
• Mức độ tin cậy: Khi chứng chỉ số SSL, người dùng hoàn toàn có thể yên tâm trang web mình truy cập là chính chủ.

Do sự thúc đẩy của Google và Mozilla nên tốc độ chuyển đổi những website hoạt động trên giao thức http sang https ngày càng tăng. Theo đó, những trình duyệt này sẽ dán nhãn với các trang web sử dụng kết nối http là “Không bảo mật” hoặc “không an toàn”. Thậm chí, Google còn đưa giao thức https trở thành 1 trong các tiêu chí sử dụng để xếp hạng website trên toàn bộ các kết quả tìm kiếm.

Dấu hiệu nhận biết một website có sử dụng HTTPS

Với những thông tin bên trên, chắc hẳn các bạn đã hiểu được phần nào https là gì? Làm sao để nhận biết 1 website đã và đang sử dụng giao thức https? Thường thì việc nhận biết website có sử dụng https hay không vô cùng dễ dàng, bạn chỉ cần quan sát các biểu tượng tương ứng với độ tin cậy của người dùng là được.

Tùy vào các trình duyệt khác nhau mà những biểu tượng https cũng sẽ có sự thay đổi sao cho phù hợp. Tính đến thời điểm hiện tại đã có 5 trình duyệt được sử dụng phổ biến tại Việt Nam đó là: Chrome, Firefox, Cốc Cốc, Microsoft Edge và Internet Explorer.

Đối với các trang web không dùng giao thức https thì sẽ xuất hiện biểu tượng cảnh báo như dấu “!”. Trong trường hợp một vài trang web không bảo mật, Chrome sẽ cảnh báo cho người dùng với nguồn thông tin kém an toàn đó. Bởi thái độ gắt gao của các nhà cung cấp dịch vụ đã khiến cho những website dùng giao thức https tăng một cách chóng mặt.

Nếu như thấy biểu tượng cảnh báo “!” tức là những trang web bạn đang truy cập không sử dụng giao thức https. Tồi tệ hơn cả đối với một vài trang web không bảo mật, Chrome sẽ cảnh báo người dùng với tin tức kém an toàn đó. Lý do khiến website sử dụng giao thức https ngày một tăng là bởi thái độ gắt gao của các nhà cung cấp dịch vụ.

Sự khác nhau giữa giao thức HTTP và HTTPS là gì?

Từ tên gọi cho tới cách thức hoạt động hay tốc độ truy cập, chúng ta có thể thấy giao thức http và https có rất nhiều điểm khác biệt, cụ thể như sau:

Về tên gọi

HTTPS là cụm từ viết tắt của Hypertext Transfer Protocol Secure và HTTP là Hypertext Transfer Protocol. Sự khác nhau trong phần tên gọi này không chỉ là để phân biệt mà nó khẳng định với khách hàng rằng giao thức https an toàn hơn nhiều so với http – giao thức không có “secure”.

Vấn đề bảo mật thông tin riêng tư của người dùng ngày càng cao khiến cho xu hướng sử dụng https cũng ngày một nhiều hơn.

Nguyên lý hoạt động

HTTP hoạt động theo mô hình Client – Server, tại đây các máy khách sẽ gửi yêu cầu tới máy chủ và chờ sự hồi đáp từ nó. Vì vậy để có thể trao đổi thông tin với nhau, máy khách và máy chủ phải thực hiện một giao thức thông nhất đó là http. Giao thức này chỉ có tác dụng trong quá trình truyền tải thông tin giữa hai phía và không có bất cứ tác dụng nào trong việc bảo mật thông tin.

HTTPS cũng hoạt động khá giống với HTTP và có bổ sung thêm các giao thức bảo mật của chứng chỉ SSL hoặc TLS. Việc sử dụng giao thức này giúp cho cơ sở dữ liệu trong quá trình truyền tải được mã hóa và bảo mật an toàn nhất.

Về cổng kết nối

Nơi mà máy khách nhận được thông tin từ máy chủ là cổng kết nối (cổng Port). Với mỗi cổng Port sẽ có số hiệu và chức năng riêng biệt. Cụ thể như việc giao thức truyền tải thông tin tại HTTP sử dụng cổng port, còn https dùng cổng 443.

Tốc độ truy cập

Giao thức https thường ít được dùng do thời gian truy cập chậm hơn nhiều so với http khoảng thời gian trước đây. Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, khi cấu hình máy và tốc độ truy cập mạng tăng lên một cách đáng kể thì con số này sẽ được rút ngắn gần như bằng 0.

Với những thông tin trên đây, các bạn có thể thấy rằng giao thức https an toàn hơn nhiều so với http. Giao thức này được sử dụng phổ biến nhất là khi thực hiện việc mã hóa dữ liệu và bảo mật thông tin cá nhân khách hàng. Đó cũng là lý do khiến giao thức http được nhiều người sử dụng đến vậy.

Những điều cần lưu ý về giao thức HTTP và HTTPS là gì?

Việc sử dụng giao thức https giúp tăng cường tính bảo mật và phòng vệ đáng kể cho người dùng khi thực hiện các giao dịch trên Internet. Vì thế mà các hệ thống ngân hàng hay tổ chức tín dụng uy tín đều sử dụng giao thức https trên web của mình là phổ biến. Điều này cũng được sự hưởng ứng nhiệt tình của cả Google, Facebook,…

Với những người sử dụng Internet, giao thức mà họ sử dụng là điều mà họ cần lưu ý khi truy cập vào hệ thống thanh toán điện tử hoặc những website yêu cầu thông tin của người dùng. Đối với các doanh nghiệp hoặc các hệ thống thanh toán điện tử có uy tín thì việc sử dụng giao thức https gần như là một những điều bắt buộc đối với doanh nghiệp này. Vì thế khi không sử dụng giao thức https đồng nghĩa với việc bạn phải sắp xếp website đó và cho chúng vào diện nghi nghi vấn. Đây cũng là yếu tố giúp bạn nhận biết trang web mình đang truy cập là thật hay giả danh.

Đa số các website giao dịch trực tuyến của các ngân hàng tại Việt Nam đều dùng giao thức https.

Để kiểm tra một website có dùng giao thức https hay không thực sự không quá khó khăn. Thay vào đó, bạn chỉ cần chú ý tới link hướng dẫn khi truy cập vào trang web mở đầu bằng http:// hay https://.

Thông thường các link hướng dẫn từ các trang web có dùng giao thức https sẽ đi kèm với biểu tượng hình ổ khóa nhỏ. Khi các bạn click con trỏ chuột vào biểu tượng đó, tên của đơn vị xác thực (CA) sẽ hiện lên. Đó cũng chính là dấu hiệu cho biết website của bạn có phải giả mạo hay không.

Mặc dù những thông tin trên chưa đủ cho việc đảm bảo an toàn thông tin mạng Internet, nhưng đó cũng giúp bạn hiểu được cách thức hoạt động của website. Đồng thời có thêm những kinh nghiệm cơ bản nhất trong việc bảo vệ thông tin cá nhân và tin tức trong website của mình.

Hy vọng với những thông tin cơ bản trên đây, các bạn đã có câu trả lời thỏa đáng cho câu hỏi: HTTP là gì? HTTPS là gì?

>>> Xem thêm:

• HTML5 Là Gì? Sự Khác Biệt Giữa HTML Và HTML5?
• Tìm Hiểu Sự Khác Biệt Giữa 2 Ngôn Ngữ Đánh Dấu XML Và HTML

CÔNG TY CP CÔNG NGHỆ ZILATECH

• Địa chỉ: Liên Bạt, Ứng Hòa, Hà Nội
• Điện thoại: 1900636891
• Email: VIP@Zila.vn
• Website: ZilaTech.vn